Internationale vrouwendag: Ferm wil meer meisjes- en vrouwvriendelijke straten en pleinen

Internationale vrouwendag: Ferm wil meer meisjes- en vrouwvriendelijke straten en pleinen

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen en meisjes zich niet overal even welkom voelen in de publieke ruimte. Ze voelen er zich onveilig, vinden het niet gezellig of voelen zich in de hoek gedrumd. Dat ligt aan de inrichting en het gebruik van straten, pleinen en parken. Dat het anders kan en moet in onze steden en gemeenten, maakt Ferm op Internationale Vrouwendag duidelijk met een zelfontworpen plein in Leuven.

Het zijn vrouwen en meisjes uit de steden die als eersten de vinger op de wonde legden. Na de onthullende documentaire ‘Femme de la rue’ over seksuele intimidatie kwam er meer aandacht voor de positie van vrouwen en meisjes in het openbaar domein. Ze voelen ze zich niet alleen minder thuis of veilig op publieke plekken maar ze vinden er ook weinig rolmodellen.  Zo bleek uit journalistiek onderzoek dat straten of pleinen met een vrouwennaam of standbeelden van vrouwen ver te zoeken zijn. Er spelen ook steeds minder meisjes op straat. Dit zorgwekkend inzicht vloeide voort uit een onderzoek van Kind en Samenleving vzw.

Ontwerp en inrichting

Naast gendergerelateerde oorzaken helpt ook het ontwerp en de inrichting van de openbare ruimte vrouwen en meisjes niet. Hun vraag naar straten en pleinen op mensenmaat botst op de nog altijd overheersende mannelijke kijk op ruimtelijke planning en inrichting. Daarbij neemt autoverkeer en het gebruik van beton een dominante plaats in. Onaangepaste snelheid, agressief verkeersgedrag, hinderlijk parkeren, verkeersgeluidshinder en ontbrekende straatverlichting worden als de grootste bedreigingen aangeduid in de Veiligheidsmonitor 2021.

Nochtans zou de aanwezigheid van meer vrouwen en meisjes op straat een maatstaf kunnen zijn voor de kwaliteit van een publieke plek en dus goed voor iedereen. Want wat zij verwachten van die ruimte is allerminst wereldschokkend.

Criteria

Sabine Miedema, socioloog en stedenbouwkundige, deed samen met jonge vrouwen en meisjes onderzoek voor Kind en Samenleving vzw naar de criteria voor een meisjesvriendelijke publieke ruimte. “Jonge vrouwen en meisjes gaven tien ontwerpcriteria aan voor een meisjesvriendelijke publieke ruimte. Daar kunnen planners zo mee aan de slag voor een meer inclusieve openbare ruimte. De tien criteria staan allemaal in relatie tot ontmoeting en verbinding, met plekken waar meer kans is voor spel en gesprek, met meer groen, water en organische vormen, beschutting, verlichting en zitbanken. “

Monique De Dobbeleer, directeur van Ferm voegt nog een belangrijk element toe aan deze wenslijst: “Vrouwen en ook andere doelgroepen signaleren ons regelmatig dat er veel te weinig toegankelijke en genderneutrale openbare toiletten zijn. “ 

Goed voor iedereen

Al deze criteria lijken universeel en gelden evengoed voor mensen met een verminderde mobiliteit, voor kinderen en ouderen, voor mensen op zoek naar sociaal contact. De samenleving is zeker gebaat bij zoveel mogelijk publieke plekken waarin die meest kwetsbaren ook een plaats hebben.

Monique De Dobbeleer: “Dit is voor Ferm een belangrijk aandachtspunt bij de aanstaande verkiezingen. Wij willen dat de toekomstige bestuurders aandacht hebben voor een andere inrichting van hun openbaar domein. Dat doet niet alleen recht aan een groot deel van de bevolking. Het zorgt ook voor meer sociale samenhang en minder conflict. Tegen de beleidsmakers zeggen we: ‘Ga op de eerste plaats in gesprek met de betrokkenen zelf. Laat vrouwen en meisjes mee nadenken over de publieke ruimte en hoe deze vorm moet krijgen’.”

Meisjes van het naburige Sint-Pieterscollege deden op het pop-up plein van Ferm in Leuven hun eigen inbreng met tekeningen en rake quotes.